Nero (BE)

Het ontwerpburo NERO (°1988) is een vruchtbare samenwerking tussen drie architecten : William Lievens (°1948), Rudi De Backer (°1958) en (sinds 1993) Marianne Hofstede (°1958). Sinds de oprichting van het bureau in 1988 realiseerde dit trio in een wijde omgeving rond Gent een reeks opmerkelijke gebouwen. Geen spektakelarchitectuur maar een doordacht toepassen van functionaliteit en een beheerst gebruik van hedendaagse materialen, licht en ruimte waaruit een strakke poëzie straalt.

Hoewel het behalen van prijzen geen doel op zich mag zijn, kan het evenwel fungeren als een soort vinger aan de pols dat de hartslag van een ontwerpteam voelbaar maakt. Voor de architect kan het een toetssteen worden voor zijn of haar werk en ideeëngoed. In de loop der jaren kaapte Nero verschillende prijzen weg. Met de verbouwing van de woning De Vogelaere aan de Gentse Knokkestraat werd William Lievens tot laureaat uitgeroepen van “Bouwen en Wonen Nu” (1986) en “Architectuur als Buur” selecteerde het project voor haar panorama van hedendaagse architectuur. Een jaar geleden behaalde Nero een eerste prijs in de energiewedstrijd van Electrabel in de categorie aardgas met de woning Joos te Eeklo. Voordien werd diezelfde woning reeds bekroond met de Charles Wilfordprijs (1993) van Atab in de categorie residentiële realisaties.

In opdracht van het stadsbestuur van Eeklo bouwde Nero (i.s.m. architect Peter Haverhals) in 1993 het Cultureel Centrum “De Herbakker”, tot hiertoe hun grootste gebouw. Voor de jury van de Charles Wilfordprijs getuigde ook deze realisatie van een sterke dosis maturiteit zodat het een bekroning in de categorie industriële en niet-industriële realisaties waard was. Bovendien werd het Cultureel Centrum ook opgenomen in de beperkte selectie van projecten die in het eerste “Jaarboek Architectuur Vlaanderen 1990-1993” gepubliceerd werden. Een duidelijke erkenning voor het werk van Nero wanneer we weten dat deze selectie een dwarsdoorsnede van kwalitatieve architectuur in Vlaanderen in beeld wil brengen.

“De Herbakker” is het resultaat van een beperkte wedstrijd waaruit Nero in eerste instantie niet als laureaat te voorschijn kwam. Nero bracht wel een aantal interessante stedenbouwkundige invalshoeken aan. Zonder zich als een zelfstandig object te manifesteren laat “De Herbakker” zich lezen als een sterk stedelijk volume dat verschillende culturele aantrekkingspolen zoals de bibliotheek, de stedelijke academie en het jenevermuseum met elkaar verbindt. Het in duplex uitgevoerde cafetaria dient zich aan als een overdekt verlengstuk van het stedelijk binnenplein aan de achterzijde. Aan de straatzijde transformeerde Nero de grote buitenwand, waartegen de rug van de theaterzaal aanleunt, tot een immens lichtgevend “Billboard” dat zijn intenties als culturele entiteit kenbaar maakt. Het Cultureel Centrum moest binnen de limieten van een zeer beperkt budget gebouwd worden. Een opdracht die het ontwerpbureau tot een goed einde bracht. “Bovendien bleven we ook binnen de afgesproken termijn,” klinkt het bij Nero. Een gegeven waarmee het ontwerpbureau met de jaren een ervaring heeft opgebouwd. Nero maakt deel uit van de vzw Architecten-Bouwers: een architectenvereniging die een formule hanteert waarbij de architect zich contractueel verbindt een afgesproken budget en timing te respecteren. Op dergelijke wijze worden de budgettaire verrassingen tot het minimum beperkt.

Wedstrijden vormen een belangrijk onderdeel van de werking van het ontwerpbureau. Dat wedstrijden dikwijls de enige kans zijn om opdrachten binnen te krijgen is voor Nero een uitgemaakte zaak. Zonder politieke steun en lobbywerk zijn eerlijk gevoerde wedstrijden de enige weg. Enkele jaren geleden schreef het Gentse stadsbestuur twee WIG-wedstrijden (Wonen in Gent) uit. Hiermee wil Gent een aantal verkommerde 19e eeuwse stadsgebieden door middel van een vernieuwde infrastructuur nieuwe impulsen geven. Nero won één van de wedstrijden en momenteel wordt de aandacht geconcentreerd op de uitvoering van het, in de buurt Sluizeken-Ham, gesitueerde nieuwbouwproject. Het ontwerp van Nero laat een publieke binnentuin zien, waarrond zich in totaal 24 woningen en 4 winkels plooien. Eén van de woonvolumes wordt door pilotis boven de grond uitgetild waardoor een vrije passage ontstaat. Daarnaast kreeg Nero de renovatie-opdracht een oud stoffenmagazijn in de onmiddellijke buurt om te bouwen tot 10 sociale woningen.

Grenzen
Voor het triumviraat van Nero gaat hun taak verder dan alleen maar het oplossen van ruimtelijke of stedebouwkundige problemen. Met een zo open mogelijke geest moeten steeds de uiterste grenzen van de architectuur afgetast worden. Dat aftasten van grenzen kristalliseerde zich bij William Lievens onder meer in het denken over modulaire architectuur. Dat leidde dan weer naar het container-idee. Voor zichzelf componeerde Lievens een leefomgeving met containers in een grote industriële loftruimte. Begrippen als uitbreidbaarheid, inkrimping, stapelen en beweging worden via het container idee op een architecturale wijze vertaald. Bij de verbouwing van de woning Vanneste te Laken werden drie container-units in verschillende materiaalbekleding tegen de achtergevel aangehecht. In Eeklo wordt naast het gemeentelijk zwembad een Sporthotel gebouwd met op elkaar gestapelde en met elkaar verbonden geprefabriceerde containers. Binnenkort wordt in De Haan aan de opbouw van een containerwoning begonnen. Elk nieuw project wordt aangegrepen om telkens weer de grenzen van het aanvaardbare, het bereikbare, het vergankelijke, het functionele te bezoeken en te verkennen en waar mogelijk… te verleggen.

Guy Goethals.
Met toestemming van de auteur overgenomen uit cultuurmagazine ‘De Leie’.

realistaties NERO: 1988 – heden

ruimtelijke planning en stedenbouw
- studie inbreidingsplan ‘Van Hoorebeke’, Eeklo – 1989
- verkeersstudie Waarschoot, Zomergem, ism BIRO – 1993
- BPA’s gemeente Herselt – 1993-…
- schetsontwerp stedelijke ruimte,doortocht & heraanleg Markt, Eeklo – 1993-…
- dorpskernvernieuwing markt en omgeving Zomergem – 1995-…

architectuur
- ontwerp Cultureel Centrum II, Eeklo – 1988
- winkelinrichting ‘Azur’, Kuurne en Gent – 1988
- showroom ‘Cees Röling België’ Fashion Gardens, Brussel – 1988
- proefproject sociale huisvesting ‘Burggravenhof’ voor Meetjeslandse Bouwmaatschappij, ism Koning Boudewijnstichting, Eeklo – 1984-93
- samenwerkingsverband architektenburo Kalaitzakis, Chania, Kreta
- motorenshowroom BMW Soete, Gent – 1988
- nieuwbouwproject BAC-bankfiliaal, Gistel – 1989
- renovatie industrieel pand tot woongelegenheden, Gent – 1990
- nieuwbouwporjekt Cultureel Centrum III, Eeklo – 1989-93
- 8 woningen te Aalbeke, kijkdorp Papeye, ism Architekten-Bouwers O/W-Vlaanderen en vzw Laboral
- groepsbouwdossier 3 woningen ‘New Bohezmia’, Zwijnaarde
- woning Vandenberghe, Buggenhout – 1987-88
- woning RDS, Aalter – 1991-92
- woning Joos, Eeklo – 1992-93
- woning Osselaer, Wetteren – 1992-93
- renovatie stadswoning Geslin, Gent – 1992-93
- renovatie stadswoning Vanneste, Laken – 1992-93
- winkelinrichting ‘Moernaut’, Dendermonde – 1993
- zakenkantoor en 2 appartementen van Renterghem, Gent – 1993-95
- nieuwbouwproject Sociale Huisvesting WIG92, Gent – 1993-…
- verbouwing : industrieel magazijn Sociale Huisvesting WIG92, Gent – 1993-…
- verbouwing BACOB-bankfiliaal, Brugge – 1993-95
- verbouwing BACOB-bankfiliaal, Rumbeke – 1993-95
- kantoor en appartmentsgebouw Geraardsbergen – 1994-…
- sporthotel Eeklo – 1995-96
- inpassingen van betaalautomaten BACOB – 1995-…
- verbouwing Gemeentekrediet van België Gent, Zonnestraat – 1995-…
- verbouwing Gemeentekrediet van België, Wondelgem – 1995-…
- nieuwbouw woningen: Brulmans, De Haan – 1995-…; Van Steenkiste-Bogaert, Sint-Genesius-Rode – 1995-…; Van Breusegem, Gavere – 1996-…
- verbouwing woningen: Vandenberghe, Merelbeke – 1996-…; Buyssens, Oudenaarde – 1996-…; Masscho, Sint-Maartens-Latem – 1996-…
- inrichting kantoor Generale Bank, L. Bauwenstoren, Martelaarslaan – 1996-…