The Fountainhead
Howard Roark – een briljant en jong, maar zondeling architect – is van school gestuurd omdat hij weigert blindelings de academische, gedateerde tradities te volgen. Hij vertrekt naar New York om daar te werken voor Henry Cameron, een architect die eerverlies heeft geleden, maar die door Roark onvoorwaardelijk wordt bewonderd. Roarks klasgenoot, Peter Keating, verhuist eveneens naar New York en gaat aan het werk bij het prestigieuze bureau Francon & Heyer. Roark en Cameron creëren prachtige gebouwen, maar hun projecten kennen nauwelijks erkenning, terwijl Keatings dweperige talent voor ogenblikkelijk succes zorgt. Na slechts enkele jaren wordt hij partner in het immense architectuurbureau nadat hij ervoor heeft gezorgd dat Francons oorspronkelijke vennoot een hartaanval kreeg. Financieel geruïneerd gaat Henry Cameron verplicht op pensioen en Roark neemt zijn kleine bureau over.
Zijn koppigheid om ontwerpen niet aan te passen aan de wensen van de klanten, dwingt hem een baan aan te nemen in een granietgroeve in Connecticut.Daar ontmoet hij Guy Francons temperamentvolle en adembenemende dochter, Dominique. Zij walgt van de huidige samenleving en heeft zich teruggetrokken om te ontsnappen aan de mediocre architectuur die ze overal rond zich ziet. Dominique en Howard ontmoeten elkaar in het geheim, maar in het openbaar tracht zij zijn carrière te saboteren en hem te verwoesten.Ellsworth Toohey, een architectuurcriticus en socialist, ziet Roark als een grote bedreiging en probeert hem te verwoesten. Hij moedigt een zwakbegaafde zakenman Hopton Stoddard aan om Roark in te huren als de ontwerper voor een tempel gewijd aan de menselijke geest en overtuigt de man er tenslotte van Roark te vervolgen een keer het gebouw is afgewerkt. In tussentijd vraagt Keating, die ten schande is gevallen, Roark om hulp voor een woningcomplex. Het concept van sociale huisvesting fascineert Roark. Hij stemt in het project te ontwerpen en laat Keating met de eer lopen op voorwaarde dat niemand enige wijziging in de plannen aanbrengt. Wanneer Roark terugkeert van een zomerlange cruise met Wynand, ontdekt hij dat het Cortland Homes project, ondanks de overeenkomst, is gewijzigd. Roark laat de boel ontploffen en geeft zich nadien zonder protest aan de politie over…Ayn Rands beroemde roman The Fountainhead werd uitgegeven in 1943. Nog in datzelfde jaar, lang voordat het boek een bestseller werd, kocht Warner Brothers de filmrechten. Ayn Rand zelf werd ingehuurd om het script te schrijven. Door materiaaltekorten als gevolg van de oorlog werd de productie van de film uiteindelijk nog vijf jaar uitgesteld, tot 1948.De film heeft weinig gebreken. King Vidors regie is briljant, de karakters en dialogen onvergetelijk. De weerbarstige idealist Howard Roark wordt vertolkt door Gary Cooper en Dominique -zijn verleiding en sado-masochistische vijand – door Patricia Neal. Maar de echte filmheld is het architecturale decor ontworpen door Edward Carrere (Warner Bros benaderde oorspronkelijk Frank Lloyd Wright, maar deze bleek te duur). Carrere ontwierp hier waarschijnlijk de laatste epische film die ruchtbaarheid geeft aan de Moderne beweging, een traditie die in 1924 werd opgestart door het ontwerp van Mallet-Stevens voor L’inhumaine. Veel van de ontwerpen voor the Fountainhead zijn een karikatuur van Wrights werk uit de jaren ’30 en ’40.De film toont het wedervaren van een man die tracht een leven te leiden, vrijheid te genieten en geluk te verkrijgen in een land dat wordt verondersteld deze rechten te beschermen.Als u het boek niet hebt gelezen, is het aan te raden dit alsnog te doen. Lees indien mogelijk wel de originele versie; de Nederlandse vertaling is immers desastreus.
Dominique Pieters
