Reisverslag Basel

De reis naar Basel en omgeving was een boeiende konfrontatie met een aktuele architektuur die op zoek gaat naar essentie, eenvoud, zuiverheid. De architectuurcultuur in de streek van Basel is niet onder één noemer te vatten. De soms verbluffende indruk van lichtheid die in haarscherpe detailleringen tot stand kwam, lijkt echter wel een tema die veel architekten heeft bezield.

Enkele kwalitatieve hoogtepunten waren ongetwijfeld (in volgorde van bezoek):
- het houten woonhuis voor bejaarden van Herzog & De Meuron Sereen, precies, gedetailleerd.
- de verbouwing in het Engelhof van Silvia Gmür Met zijn haarscherp gedetailleerde biblioteekruimte.
- het wooncomplex van Diener en Diener Waar ons een receptie werd aangeboden, een rustig minimalistisch getekend complex.
- het haus der Schweisstechnik van Bürdin Nissen Wenzlaff Een haast zwevend, horizontaal geleedde blok langs de snelweg).
- de aanlegplaats voor schepen van Wilfrid en Katharina Steib De speelse ‘lichtheid’.
- het woning- en ateliercomplex van Diener & Diener Een rustig evenwicht van zuivere gestapelde volumes.
- het Stadelhofen spoorwegstation van Calatrava in Zürich Hier een geniale stedebouwkundige ingreep van hetzelfde hoog niveau als de verbluffende staaldetailleringen van de elegante overkappingen.
- het Marti office in Zürich van Theo Hotz Twee gebogen helften in plattegrond, palend aan 2 spievormige middenkernen. Ongelooflijk elegant gedetailleerde gevels en binnenruimten die het gebouw een dynamiek van parallele vloeiende lijnen meegeven. Een onvergetelijk gebouw.
- het historisch museum in Baden van Wilfrid en Katarina Steib Een verbuffend gebouw. Uitermate zorgvuldig ingepast langs de rivier, palend aan het oude stadscentrum. Zeer precies gedetailleerd. Ruimtelijkheid en opnieuw die “ondraaglijke lichtheid”. Een promenade architecturale, met ‘aaneengeregen evenementen’.
- de St.-Antoniuskerk uit 1927 van Karl Moser Een historisch beton-bouwwerk.
- het Goetheanum van Rudolf Steiner uit 1925 Dit historisch bouwwerk werd het meest controversiële uit de reis. De ‘ondraaglijke zwaarte van architektuur’ kan hier tellen als kontrast. Ruimschoots stof voor avondlijke diskussies nadien aan de boord van het meer in Luzern.
- het woonhuis in het kasteelpark van Silvia Gmür Elegant, zuiver, licht, sereen.
- het ouderlingencentrum van Wilfrid en Katharina Steib Een zeer beheerst complex met uitnodigende binnenruimten, overspoeld door licht.
- sociale woningbouwcomplex van Michael Adler Een stedebouwkundig zeer kundig geschakeld complex, opgebouwd rond vier woontuinen met zuiver gedefinieerde volumes en ruimten die zowel privacy garanderen als sociale kontakten bevorderen.

bruno vanbesien Vitra Conference Pavilion – Tadao Ando, 1993
Weil Am Rein – Vitra
- Het konferentiecentrum van Tadao Ando Bescheiden in de grond verzonken. Streng, zuiver, monoliet beton met een perfekte oppervlaktebehandeling. Hier schieten woorden te kort. De sereniteit die men in deze ruimten ondergaat, de stille kracht van wanden, openingen, spleten. De wijze waarop zonlicht de ruimtes aantast… Het genie van Ando of de stilte van introverte architektuur.
- Het meubelmuseum van Frank O. Gehry Een skulpturale vorm die van buitenaf volstrekt willekeurig in elkaar geschoten lijkt te zijn, maar binnenin een vloeiende ruimtelijkheid openbaart waar het daglicht via meesterlijke ‘lichtkanonnen’ binnentreedt. Een extravert kontrast met het net daarvoor bezochte gebouw van Ando.
- het produktieatelier van Alvaro Siza Zo evident, beheerst zichzelf wegcijferend dat men het haast voorbij loopt (Helaas was dit binnenin niet te bezoeken).
- de brandweerkazerne van Zaha Hadid Haar eerste gebouw is meteen een verbluffend manifest van dynamiek en funktionele expressiviteit. Ongelooflijk rijk aan ruimtelijke evenementen, haarscherp gedetailleerd.

Met dank aan de organisators van deze architektuurreis Wim Supply (die ook gidste) en Jan Vandewalle. Een belevenis voor wie erbij was. Via dia- en videomateriaal willen we reizigers en anderen nog eens laten (na)genieten.

Marc Felix