California
‘Reality ends here’ is de inscriptie die ooit boven de inkomdeur van de University of Southern California School of Cinema and Television hing en nog steeds het officieuze motto is van de school die overbekende regisseurs zoals George Lucas en Steven Spielberg op de filmwereld losliet. Het zou echter geen slecht idee zijn om deze oneliner ook aan de grenzen van Los Angeles County te plaatsen, want eenmaal je deze dunne lijn overschrijdt –hoe goed je ook met beide voeten aan de grond staat- deze plek zal jou besmetten. De All-American mythe, die om het even welke jonge man of vrouw aanport om een succesverhaal worden, lijkt automatisch sterkwaliteiten aan te nemen in dit land van de sinaasappelkwekerijen. De meest uiteenlopende karakters –chefs, boekhouders, hondentrainers- zijn hier op zoek naar de vijfpuntige erkenning.
Schizofreen Los Angeles
LA is California’s grootste stad, maar wel de meest onconventionele. Met een waaier aan verschillende persoonlijkheden en een gebrek aan enig uniform design lijkt het op het eerste gezicht op een angstaanjagende plaats vol snelwegen en stranden, fastfoodtenten en themaparken, gammele buitenwijken en glimmende residentiële buurten. Maar de broeiende stad beantwoordt uiteindelijk zelden aan de ergste verwachtingen. De smog is (meestal) draaglijk, de bendes blijven (normaal gezien) in wijken die zelden door toeristen worden bezocht en zelfs de intimiderende snelwegen bewijzen maniabeler te zijn dan de behoedzame bezoeker had gevreesd. Ondanks de problemen met vervuiling, urban sprawl en een ongeveer continu fileprobleem op een groot deel van de boulevards, blijft het een locatie waar velen naartoe komen om een nieuw leven te beginnen. The Big Orange is immers een stad die voortdrijft op fantasie.
Hoewel de stad een betekenisvolle Spaanse en Mexicaanse bezetting heeft gekend tot midden de negentiende eeuw, was het enkel na annexatie bij de exploderende staat California dat het zich de dimensies van een metropool aanmat. Voeg daar film en ruimtevaart aan toe in het begin van de twintigste eeuw, en LA neemt de plaats van Chicago in als tweede grootste stad van de Verenigde Staten. Opgebouwd uit afzonderlijke ‘municipalities’, is LA een model voor moderne stadsontwikkeling, waarbij stedelijke centralisatie plaats maakt voor suburban sprawl en hoogbouw. Anders dan andere plaatsen, is het een stad zonder duidelijk gedefinieerd focaal punt, zonder plek waarvan iedereen van mening is dat het het centrum van de stad is. Dus het vinden van jouw eigen centrum kan een interessante onderliggende doelstelling zijn bij elke verkenningstocht.
LA is zo’n groot, bruisend geheel (ongeveer 3.844.000 inwoners) dat weinig bewoners kunnen beweren de stad echt goed te kennen. Iemand die in Bel Air woont, zal zelden een onmiskenbare nood hebben om Boyle Heights of Baldwin Hills te onderzoeken. Er zijn geboren en getogen Angelinos die nooit in Downtown LA zijn geweest, tenzij voor een snel bezoek aan het Music Center. Dit is geen stad die het bewustzijn van omliggende wijken bevordert.
Kunstzinnig San Francisco
Genoemd naar Sint Franciscus van Assisi, is dit een prachtige, kleine schiereiland-stad met adembenemende panorama’s vanaf 43 verschillende heuvels, zichten over het water, een oneindig park op de plaats van een voormalige duin en de veelal witgekleurde en kleinschalige bebouwing gedomineerd door oude huizen. Langs de steile straten van de ‘witte’ stad zitten ongeveer een dozijn wijken ingeblikt. Het heuvelachtige terrein schrikte de stedebouwkundigen niet af om een dambordpatroon te gebruiken dat zelfs de steilste hellingen negeert. Hoewel aardbevingen, stadsbranden, droogtes, landverzakkingen en andere natuurlijke rampen het bestaansrecht van de stad op de proef heeft gesteld, hebben bewoners er nooit lang over gedaan om te herbouwen en zich opnieuw te nestelen, zonder een haar toe te geven aan de grillen van de natuur.
Ondanks het lage aantal inwoners (ongeveer 740.000) draagt de stad de status van tweede dichtstbevolkte stad van de Verenigde Staten. In tegenstelling tot Los Angeles heeft San Francisco een kloppend hart in Downtown SF en ook een sterk buurtgevoel, elk met een eigen identiteit en toch overlappend en in relatie met elkaar zodat mensen zich snel mengen en wijken doorkruisen in plaats van deze te mijden via een of andere snelweg.
Er is geen gebrek aan kunstzinnig ondernemerschap in Frisco. Eigenlijk gaat er zelfs geen dag voorbij zonder in contact te komen met een kunstenaar, dichter, danser, schrijver of op z’n minst een goed geïnformeerd criticus. De Bay Area heeft zijn reputatie opgebouwd als een voedingsbodem voor experimenteel en veelal buitenzinnig werk. Daarom vlokken artiesten uit elke kunsttak hier samen, waarna ze naar Los Angeles of New York trekken om de markt op te gaan.
Reisbegeleiders Wim Supply en Géry Vandenabeele, beiden lid van de Raad van Bestuur van de vzw Archipel, doen jullie aan de hand van het reisprogramma kennis maken met deze contrasterende, uitdagende en toch sfeervolle steden. Overzichtelijke en schematische stadsplattegronden bieden een eerste kijk op het complexe, 80 bij 50 kilometer grote Los Angeles en het dense en beter te behappen San Francisco. Mooie fotoreportages en boeiende reisverhalen over projecten van onder meer Erik Owen Moss, Morphosis, Herzog & de Meuron, Frank O. Gehry, Fumihiko Maki worden vruchtbaar gecombineerd met een meer diepgaande beschrijving van het Salk Institute door Louis I. Kahn in La Jolla.
Dominique Pieters
