Henry Van de Velde 150 jaar
Met de steun van:
Met Victor Horta en Paul Hankar ligt Henry Van de Velde aan de basis van de Belgische Art Nouveau. Hij ontpopt zich vrij snel als een creatieve duizendpoot. In de beginperiode is hij vooral schilder maar evolueert gaandeweg naar toepaste kunsten en architectuur. Edelsmeedkunst, porselein, mode, decoratie, niets ontglipt zijn creatief inspiratie.
In 1899 wijkt hij uit naar Duitsland, waar hij tot 1914 naast een opmerkelijke reeks villa’s bouwt en ook een onderwijstaak op zich neemt. Hij wordt er raadgever van de groothertog van Saksen-Weimar voor de verbetering van de lokale kunstnijverheid. Hij is de oprichter van de ‘Großherzoglich-Sächsiche Hochschule für Bildende Kunst' in Weimar. In 1918 stelt Van de Velde Walter Gropius voor als zijn opvolger, die in 1919 de school herdoopt tot 'Staatliches BAUHAUS Weimar'. Van de Velde kan een beetje de stamvader van het Duitse modernisme worden beschouwd.
In 1926 keert Henry hij naar België terug als stichter en directeur van het Hoger Instituut voor Sierkunsten in Ter Kameren te Brussel, het ‘Belgische Bauhaus'.
Na de Tweede Wereldoorlog wordt Van de Velde beschuldigd van collaboratie. Tot een proces kwam het nooit, maar Van de Velde ging wel in vrijwillige ballingschap. Hij trok zich terug in het Zwitserse Oberägeri, waar hij zijn memoires schreef.Van de Velde overleed in 1957 op 94-jarige leeftijd te Zürich.
De tentoonstellingen
Henry van de Velde – Passie Functie Schoonheid
Jubelparkmuseum, Brussel van 13 september 2013 tot 12 januari 2014
De tentoonstelling Henry van de Velde – Passie - Functie - Schoonheid, georganiseerd ter gelegenheid van de 150ste geboortedag van Henry van de Velde, brengt een chronologisch overzicht van het leven en het werk van deze veelzijdige kunstenaar aan de hand van een nooit eerder gezien ensemble kunstwerken en documenten zoals foto’s en brieven. De tentoonstelling wordt georganiseerd door de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis in samenwerking met de Klassik Stiftung Weimar.
( bron : Koninklijke musea voor Kunst en Geschiedenis: www.kmkg-mrah.be)
Henry van de Velde. Brieven van architecten
Koninklijke Bibliotheek van België van 26 september 2013 tot 30 november 2013
De tentoonstelling ‘Henry van de Velde. Brieven van architecten’ biedt een intieme inkijk in de architecturale en amicale leefwereld van deze internationale Belg. Ze beslaat zijn zogenaamde tweede Belgische periode en laatste levensjaren in Zwitserland, van 1926 tot 1957. De mooie documenten tonen Van de Velde als een bevlogen briefschrijver met een prachtig handschrift en met zin voor een soms heel poëtische verwoording van zijn gedachten.
Tot en met zijn laatste levensjaar voerde hij een persoonlijke en handgeschreven briefwisseling met een brede schare aan vrienden uit de internationale literaire en artistieke wereld, in het bijzonder ook met collega-architecten. Met die laatste wisselde Van de Velde van gedachten over de Belgische en internationale architectuur van zijn tijd en over zijn eigen werk en rol in de ontwikkeling van de moderne architectuur. Maar hij had het even goed over erg persoonlijke onderwerpen, zoals het moeizame schrijven van zijn memoires of zijn verslechterende gezondheidstoestand tijdens zijn laatste jaren in het Zwitserse Oberägeri. Meer nog dan zijn autobiografisch Récit de ma vie dringen zijn brieven door tot het diepste van zijn complexe en bijzonder rijke persoonlijkheid.
Het zwaartepunt ligt op de briefwisseling met collega en compagnon de route Raphaël Verwilghen, architect en stedenbouwkundige, die zich ook na Van de Veldes dood om diens intellectuele en artistieke nalatenschap zou bekommeren. Brieven van Alvar Aalto, Eric Mendelsohn, Ernesto Rogers, Willem Dudok, Walter Gropius, Huib Hoste, Richard Neutra, J.J.P. Oud, Léon Stynen, Alfred Roth e.a. wijzen op de internationale erkenning van Van de Velde als ‘pionier van de moderne architectuur’.
De brieven werden geselecteerd uit de archieven Verwilghen en Hoste, bewaard aan de KU Leuven, en uit het archief Van de Velde, bewaard in de Koninklijke Bibliotheek (Archives et Musée de la Littérature).
Partners van de tentoonstelling zijn de Koninklijke Bibliotheek van België, Archives et Musée de la Littérature en het Centrum Vlaamse Architectuurarchieven. Curator van de tentoonstelling is Prof. Luc Verpoest (KU Leuven).
Programma
Samenkomst om 9u45 aan de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis - Jubelparkmuseum (KMKG) - Jubelpark 10, 1000 Brussel
Met openbaar vervoer te bereiken via metrostation Merode op lijn M5, die vertrekt van Centraal Station richting Hermann Debroux of M1 van Centraal Station richting Stokkel.
Voormiddag: bezoek tentoonstelling
De tentoonstelling 'Henry van de Velde – Passie - Functie - Schoonheid', georganiseerd ter gelegenheid van de 150ste geboortedag van Henry van de Velde, zal een chronologisch overzicht van het leven en het werk van deze veelzijdige kunstenaar brengen aan de hand van een nooit eerder gezien ensemble kunstwerken en vele documenten zoals foto’s en brieven. Van weinig kunstenaars is de levensloop zo bekend als van Henry van de Velde. De man liet bijzonder uitgebreide memoires na. Die maken het de onderzoekers niet alleen mogelijk om diens leven gedetailleerd te reconstrueren, zij werpen ook een licht op het creatieve denkproces dat aan de basis van de kunstwerken ligt. Het is bijgevolg evident dat zijn memoires de rode draad van de tentoonstelling zijn. Het leven en het werk van Henry van de Velde worden aan de hand van meer dan vijfhonderd objecten chronologisch belicht. Schilderijen, meubilair, zilverwerk, juwelen, ceramiek, boekbanden, architectuurontwerpen…, ze zijn alle getuigen van de uitzonderlijke veelzijdigheid van de kunstenaar.
De kunstwerken worden niet alleen uitgeleend door de belangrijkste internationale musea, maar ook talrijke privéverzamelaars hebben de bruikleen van kunstwerken toegezegd. De tentoonstelling beperkt zich niet alleen tot werk van Henry van de Velde zelf, ook kunstwerken van artiesten die een relatie tot Van de Velde hadden, worden getoond om zo de intellectueel-artistieke context aan de bezoekers aan te reiken.
De tentoonstelling wordt bezocht met een gids per 15 personen.
Namiddag: wandeling + bezoek woning Grégoire-Lagasse
In de namiddag maken we een wandeling doorheen Ukkel, meer specifiek de Observatoriumwijk. Tussen 1870 en 1914 begon de ontwikkeling van deze wijk. De meeste huizen die uit die periode stammen, waren eerder landhuizen. De verstedelijking werd door de Eerste Wereldoorlog onderbroken maar hervatte vanaf de jaren 1920 en bereikte een hoogtepunt in de jaren 1950 en 1960. Nu worden er vooral luxueuze appartementsgebouwen opgetrokken. Via deze wandeling wordt de periode en de tijdsgenoten van Henry van de Velde ruimer gekaderd.
Deze wandeling brengt ons langsheen pareltjes in de architectuur, onder meer van architecten Henri Borgers, Henri Jacobs, Adrien Blomme, Daniel Lipszyc, Octave Van Rysselberghe, Victor Horta, Gaston Brunfaut, Georges Ricquier, Victor Dirickx en uiteraard Henry van de Velde.
Henry Van de Velde bouwt een sobere woning met witte muren en een plat dak voor professor G. Lagasse in 1933 in de Dieweg. Deze woning getuigt van een continue vernieuwende zoektocht naar de schikking van binnenvolumes rond een centraal trappenhuis dat het licht in de woning verspreidt. Dit licht stroomt volop binnen langs de grote rechthoekige vensters die grote stukken uit de gevels happen in een levendig spel van volle en lege vlakken. Deze sobere, halfvrijstaande villa oogt modern met haar strakke lijnen, uitgepuurde kubusvormige vertrekken en plat dak met terras. Op de later toegevoegde garage na heeft het huis zijn oorspronkelijke uitstraling behouden. Het huis, dat in 1982 beschermd werd, huisvest sinds 1995 een ‘galerij-observatorium’ waar geregeld tentoonstellingen worden georganiseerd met werk van internationale jonge kunstenaars.
De wandeling met bezoek aan de woning Lagasse duurt ongeveer 3u en wordt begeleid door gidsen van Korei Brussel.
