Als je deze strook ziet is het best mogelijk dat onze website niet optimaal functioneert of zelfs niet werkt bij bepaalde onderdelen. Je gebruikt best een recente versie van Chrome, Firefox, Safari of Edge.

Contact | Secretariaat
Martine Pollier
Zandstraat 324, 8200 Brugge
T +32 50 322 420
info@archipelvzw.be

Lezing

De grote woonkorrel

Hoe het grootschalig naoorlogs woonpatrimonium renoveren?
Donderdag
30.11 2023
20:00
Bibliotheek de Couwelaar

In samenwerking met:

Met de steun van:

We staan voor een enorme renovatie-uitdaging met betrekking tot het sterk verouderde woonpatrimonium, en niet het minste wat betreft de naoorlogse woontorens. Waar tot een aantal jaar geleden sloop-wederopbouw nog zonder knipperen werd voorgesteld, wordt nu de kwaliteit van de gebouwen enerzijds en financiële / ecologische impact om niet te slopen anderzijds meer naar waarde geschat. We nemen drie grote woonensembles (twee torens en een wijk) onder de loep en luisteren naar de uitdagingen en opportuniteiten aan de hand van een onderzoeksproject rond de transformatiestrategie van een woontoren in Sint-Jans-Molenbeek.

  • Intro
  • Ward Verbakel, PLUSOFFICE
  • Sprekers
  • Karbon’ architecture et urbanisme
  • FVWW
  • a229

Het 382 wooneenheden tellende Goujonsgebouw in Anderlecht, met zijn achttien bouwlagen, ondergaat een renovatie van de schil met hierbij creëren van ruime, speelse terrassen. FVWW zal het hebben over de renovatie van de het Braem patrimonium in de arena-wijk Antwerpen, een totaalontwerp, van macro- tot microniveau, ontworpen vanuit één functionele, architecturale, artistieke en sociale visie. De derde woontoren, Tour Brunfaut staat in Sint-Jans-Molenbeek. Deze wordt grondig aangepakt en vanbinnenuit herdacht om licht en leefkwaliteit te introduceren.

Tour Goujons | Karbon’ architecture et urbanisme i.s.m. TVK (F)

Maud Faivre Tour Les Goujons, Anderlecht | Karbon’ architecture et urbanisme i.s.m. TVK (F)


Maud Faivre Tour Les Goujons, Anderlecht | Karbon’ architecture et urbanisme i.s.m. TVK (F)


Maud Faivre Tour Les Goujons, Anderlecht | Karbon’ architecture et urbanisme i.s.m. TVK (F)

Tour Goujons lijdt onder de algemene stigmatisering van anonieme woonblokken. De bijzondere vorm ervan zou echter voor een radicale verandering van het beeld kunnen zorgen. In tegenstelling tot andere gebouwen reageert de plooi van Goujons niet op zijn omgeving, maar onderwerpt hij zich aan het landschap door de oude bedding van de Zenne te volgen. Tour Goujons maakt eigenlijk deel uit van een radicaal herontwikkelingsproject voor de arbeiders- en industriewijk Kuregem. Het project PPAS Goujons, dat tussen 1968 en 1971 werd ontwikkeld, had tot doel de ontwikkelingen rond het Albertplein te verbinden met de nieuwe gebouwen langs het kanaal, in wat uiteindelijk een echte waterkant zou worden. Hoewel Tour Goujons aanvankelijk deel uitmaakte van een modernistisch ensemble, bleef het een geïsoleerd gebouw. Met zijn 18 verdiepingen vormt dit hoge gebouw een breuk in het stedelijk weefsel. De renovatie van de schil van het gebouw, ingegeven door de vroegtijdige verslechtering van de bestaande balkons, is een gelegenheid om ruime terrassen te creëren. Hun structuur evolueert en is verfijnd over de hele hoogte van het gebouw. De massieve leuningen op de bovenste verdiepingen worden naar beneden toe dunner, met een progressieve vouw van hun uitlijning. Het ensemble markeert met een sterke vorm de symbolische aanwezigheid van de historische rivier van Brussel in de skyline van de Zennevallei. Van onderaf verankert de beweging van de balkons het gebouw in zijn omgeving, waardoor het een plastische en historische betekenis krijgt.

Patrimonium Renaat Braem | FVWW i.s.m. Bressers architecten

CIVA Kleine Zuidrand | FVWW i.s.m. Bressers architecten


Bart Gosselin Kleine Zuidrand | FVWW i.s.m. Bressers architecten

“De site en de opgave zijn uitzonderlijk. De Arenawijk is een totaallontwerp, van macro- tot microniveau, ontworpen vanuit één functionele, architecturale, artistieke en sociale visie. Dit totaalconcept ervaren we door de grote hoeveelheid sporen en materialen die vandaag nog aanwezig zijn. Onze waardering en visie hierover start vanuit de publieke ruimte van het fortpark naar de gebouwen met het interieur waar de bewoner het kleinste detail ervaart. We gaan uit van een maximale conservatie van Braems werk. De restauratie en transformatie van het Braempatrimonium naar een actuele woonstandaard noodzaakt een doordachte aanpak. We zorgen voor een sterke verankering met de onbebouwde ruimte en zorgen voor een leesbaarheid. In ons voorstel maken we één op drie traveeën leeg die we inzetten om de woningen te verbeteren met een hedendaagse woonstandaard. In de traveeën die we leegmaken, kunnen we de waardevolle onderdelen (trap, meubilair, …) in andere woningen hergebruiken. Door het leegmaken kunnen we beter bewaren wat belangrijk is.” (website FVWW)

Tour Brunfaut | a229 i.s.m. Dethier Architecture

Tour Brunfaut, Molenbeek | a229 i.s.m. Dethier Architecture


Tour Brunfaut, Molenbeek | a229 i.s.m. Dethier Architecture

Julien Roggen bouwde deze toren in 1965. Heel bijzonder is het stalen skelet, een unicum in Brussel. Vandaag vertoont het gebouw heel wat gebreken op het vlak van veiligheid, wooncomfort en energieprestaties. De wedstrijd van Molenbeekse Woningen voor de grondige renovatie van de toren werd gewonnen door de bureaus A229 en Dethier Architecture. Om het honderdtal woningen te behouden en te laten voldoen aan de hedendaagse normen, zal de toren worden verdubbeld: hij wordt uitgebreid in de hoogte – er komen vijf extra verdiepingen bij – maar ook in de breedte. In 2016 werd het project laureaat van be.exemplary omdat het een volledig en kwaliteitsvol antwoord biedt op de stedelijke uitdagingen: verdichting, behandeling van de skyline, herstel van de toren als stedelijke landmark en opknapping van de openbare ruimten. Het architecturale concept onderscheidt zich door de kwaliteit van de woningen, de verschillende typologieën en de organisatie van de gemeenschapsruimten. Een technische meerwaarde wordt ontleend aan het behoud van de bestaande structuur, de toevoeging van een vernuftig constructiesysteem en de keuze van de materialen, onder meer op basis van hun levenscyclus.

Ward Verbakel

Ward Verbakel illustreert de uitdagingen en opportuniteiten aan de hand van zijn ervaringen in Brussel, onder andere via een onderzoeksproject rond de transformatiestrategie van een woontoren in St-Joost-ten-Node. PLUSOFFICE is een Brussels ontwerpteam in architectuur, stedenbouw en landschap. Elk project is voor hen een gelegenheid om bestaande opvattingen over architectuur, openbare ruimte en natuurlijke systemen opnieuw te onderzoeken en in vraag te stellen.