Le Corbusier: 'le film' (deel 1 & 2)

Na de druk bijgewoonde “Architecture at the crossroads”-cyclus vorig werkjaar, bouwen we dit jaar ook een cyclus van aktiviteiten rond één tema op.

Le Corbusier (geboren 6 oktober 1887) wordt dit jaar zowat gecanoniseerd.
Tentoonstellingen, herdenkingen, publikaties …
Die nieuwe belangstelling leek ons een goed uitgangspunt om via een cyclus wat grondiger in te gaan op de figuur, het oeuvre …, maar ook de aktualiteit van een der invloedrijkste architekten van deze eeuw.
In het volgende bulletin gaan we uitvoeriger in op het programma van een reeks die zeer gevarieerd beloofd te worden en waarvoor we, in samenwerking met het Hoger Architektuurinstituut te Hasselt (die deze cyclus eveneens programmeert) belangrijke sprekers uitnodigen.

De cyclus start op vrijdag 9 oktober om 20 uur in ‘t Leerhuys te Brugge met een videoavond (op groot scherm) rond het oeuvre van Le Corbusier.
Vanaf 19 uur verzorgt de boekhandel Copyright uit Gent ter plaatse tevens een goed bevoorraadde boekenstand met een uitgebreid gamma beschikbare publikaties rond Le Corbusier. (Het geschikte ogenblik dus om uw bibliotheek aan te vullen).

Eind oktober voorzien we een bus-trip naar Parijs om er ondermeer de groots opgevatte tentoonstelling “L’Aventure Le Corbusier” te bezoeken.

Reeds kontakteerde gastsprekers ivm de cyclus : Stanislas Von Moos, Geert Bekaert, Francis Strauven, Marc Dubois, Georges Baines, Charles Vermeersch.

Le Corbusier … grootste architekt van deze eeuw ?
In elk geval de meest geprezen en tezelfdertijd meest verguisde architekt van de 20ste eeuw … en wellicht ook de meest invloedrijke.

Honderd jaar na zijn geboorte (6 oktober 1887) staat Le Corbusier opnieuw centraal in de belangstelling. Zijn erfenis blijft intrigeren en zorgt thans voor een internationale vloed van tentoonstellingen, publikaties, lezingen. Twintig jaar na zijn overlijden, schijnt de tijd blijkbaar rijp voor nieuw onderzoek naar deze katalisator van een architektuuromwenteling … Rijp ook voor een kritisch bilan.

Aansluitend op die hernieuwde belangstelling wil Archipel verder gaan dan de obligate “gelegenheidsevokatie”.
Zijn oeuvre is “bekend”, “gekatalogeerd”, “gemythologiseerd”. Althans de formele beelden en een aantal pamfletaire slogans ervan. Maar het oeuvre (van deze bekende onbekende) is vanzelfsprekend niet te herleiden tot een arsenaal vormen en slogans. De genesis van ideeën en concepten …
De teoretische en formele vernieuwingen en hun relatie met traditie en historische bronnen …
Kortom, het intellektuele pad dat Le Corbusier bewandelde – recht of krom – is niet te schetsen in de vogelvlucht van een gelegenheidsavond.
We hebben daarop geopteerd voor een uitgebreidere aanpak. Een cyclus van een reeks aktiviteiten.
Na een visuele inleiding (een film en een trip naar Parijs); een reeks van voordrachten door gastsprekers wiens deskundigheid borg staat voor een erg geschakeerde en verhelderende cyclus : 9 x Le Corbusier dus …

Archipel organiseert deze reeks in samenwerking met het Provinciaal Hoger Architektuurinstituut te Hasselt.
Dit houdt in dat de cyclus zowel in Brugge (‘T Leerhuys) als in Hasselt (campus Diepenbeek) doorgaat.
(Meestal op dinsdag 16 uur te Hasselt. Op vrijdag 20u.30 te Brugge).
Deze originele vorm van samenwerking tussen een architektuurvereniging en deze architektuurschool zorgt er voor dat geïnteresseerden in Vlaanderen, waar ook, aan hun achterdeur, de cyclus kunnen volgen.

We willen hierbij dan ook de Direkteur Nivelle en de staf van het P.H.A.I. Met in het bijzonder de docenten Sieg Vlaeminck en Francis Strauven, danken voor de boeiende samenwerking.

We beweren niet dat de cyclus “volledig” kan zijn (publicisten hebben dit jaar alleen reeds een meter boeken bijeengeschreven). Maar de reeks wordt beslist passionant.

De filmavonden en lezingen in Brugge gaan door in de galerij ‘t Leerhuys, Groeninge 35, en worden telkens vooraf in het maandelijkse Archipel-bulletin aangekondigd en ingeleid.

Cyclus Le Corbusier

1. Le Corbusier … Le Film, deel 1 & 2
2. Le Corbusier … Le Film, deel 3, gevolgd door “Le centenaire”
3. Busreis naar “L’ Aventure Le Corbusier” in Parijs
4. Le Corbusier en het purisme, voordracht door Francis Strauven
5. Le Corbusier: de individuele woning; voordracht door Marc Dubois
6. Le Corbusier: de industrie en de waterkers, voordracht door Stanislas Von Moos
7. Le Corbusier als stedebouwkundige, voordracht door Charles Vermeersch
8. Le Corbusier in Antwerpen, voordracht door Georges Baines
9. de aktualiteit van Le Corbusier, voordracht door Geert Bekaert

LE FILM
(deel 1 en deel 2): vrijdag 9 oktober 1987

Een drie uur durende film van Jacques Barsac.
Deze monografie werd gerealiseerd vertrekkende van interviews met Le Corbusier en schetst leven en werk van deze architekt-urbanist-schilder-schrijver.
Deze film is een produktie van Ciné Service Technique in samenwerking met de Fondation Le Corbusier.
1e deel 1887-1929: Van La Chaux de Fonds tot villa Savoye.
2e deel 1928-1937: van het projekt voor het Palais de Nations te Genève via de CIAM tot het Plan de Paris.
Met tal van originele, onuitgegeven fotogrammen van Le Corbusier zelf.
Via computerdesign worden ondermeer ook gematerialiseerde beelden van niet gerealiseerde projekten getoond.
(3e deel 1945-1965 wordt vertoond op 23/10/1987)

De Gentse boekhandel Copyright stelt u een uitgebreide keuze voor van allerhande boeken en publikaties van en over Le Corbusier. Het geschikte ogenblik dus om uw biblioteek ter plaatse aan te vullen en de nieuwste werken aan te schaffen.

over de film van Jacques Barsac:
LE CORBUSIER

Monographie en 3 parties d’une durée totale de 3 heures, réalisée à partir d’interviews de Le Corbusier des années 50, qui raconte sa vie, ses combats, explique sa démarche et donne les clefs de son œuvre d’architecture-urbaniste, ainsi que de peintre et d’écrivain.

Le film est chronologique, ce qui permet de saisir le cheminement et l’évolution de Le Corbusier.

La partie 1 (1887-1929) durée: 57 minutes, des origines de Le Corbusier à la réalisation de la Villa Savoye, montre la naissance puis la «sédimentation» de son œuvre et de sa pensée.

La partie 2 (1928-1937) durée: 53 minutes, du projet du Palais des Nations de Genève au plan de Paris 1937, en passant par la charte d’Athènes (les C.I.A.M.), est plus particulièrement consacrée à l’urbanisme et aux grands projets, non réalisés pour la plupart. Le rôle de Pierre Jeanneret auprès de Le Corbusier est enfin précisé.

Cette partie comporte plus de 300 photogrammes de Le Corbusier totalement inédits, qui étaient ignorés à ce jour. Dans les années 30, Le Corbusier possédait une caméra 16m/m qu’il utilisait image par image pour capter la plasticité des éléments qui l’entouraient durant ses voyages et ses vacances.

La partie 3 (1945-1965) durée: 66 minutes, de l’Unité d’Habitation de Marseille à l’église de Firminy, via Chandigarh, expose les grandes réalisations de l’après-guerre.

Le parti pris consistant à faire parler Le Corbusier lui-même, permet de restituer l’humour, la poésie et l’humanisme d’un homme, dont l’image aujourd’hui est considérablement déformée.

De nombreuses archives, de Gaumont et de l’I.N.A., permettent d’ancrer chaque réalisation dans son contexte historique, en évoquant les conditions d’habitat, l’évolution des arts et des techniques au XXe siècle. Environ 40 films d’archives et émissions de radio ont été nécessaires pour bâtir la continuité.

Le film comporte 12 minutes d’images de synthèse (image issues d’un ordinateur), réalisés par Thomson Digital Image, qui donnent au spectateur la possibilité de se promener, de façon réaliste, dans des projets que Le Corbusier n’a jamais pu réaliser. Les projets de la Ville de Trois Million d’Habitants de 1922 et de l’Immeuble Durand à Alger de 1933-34 sont ainsi «matérialisés». Ces images ont nécessité la constitution de la plus grosse base de donnés jamais réalisée, pour visualiser des projets architecturaux.

Grace à l’informatique, le plan Voisin de Paris de 1925 «existe» dans son site, et l’Eglise de Firminy a été «terminée» l’espace d’un instant. Ces visualisations réalistes permettent de juger parfaitement l’impact des projets.

C’est le premier documentaire au monde post-produit en vidéo numérique.

projets et réalisations figurant dans le film
Villa Fallet (La Chaux-de-Fonds) 1905
Projet Ossature Standard “DOM-INO” 1914
Projet des Maisons “DOM-INO” 1915
Villa Schwob (La Chaux-de-Fonds) 1916
Création de la Revue “L’Esprit Nouveau”
Peinture 1918-1928
Projet de la Ville Contemporaine de 3 Millions d’Habitants 1922
Villa Besnus (Vaucresson) 1922
Villa La Roche-Albert Jeanneret (Paris) 1923
Villa Lipchitz-Miestschaninoff (Boulogne-sur-Seine) 1924
Petite Villa au bord du Lac Léman (Corseaux-Vevey) 1924
Quartiers Modernes Fruges (Pessac) 1925
Pavillon de l’Esprit Nouveau 1925
Plan Voisins de Paris 1925
Mobilier Le Corbusier, P. Jeanneret, Ch. Perriand 1928
Villa Stein (Garches) 1927
Villa Savoye (Poissy) 1929
Projet du Palais pour la Société des Nations (Genève) 1927-1928
Projet du Palais des Soviets (Moscou) 1931
Appartement de M. de Beistegui (Paris) 1930
Cité du Refuge de l’Armée du Salut (Paris) 1929
Immeuble Clarté (Genève) 1930
Pavillon Suisse – Cité Universitaire (Paris) 1932
Immeuble rue Nungesser et Coli (Paris) 1933
Peintures 1928-1940
Projet A-B-C pour Alger 1933-1934
Projet Durand-Alger 1933-1934
Projet d’urbanisation de Rio 1929
Projet de la Ville Radieuze 1930
Pavillon des Temps Nouveaux (Paris)1937
Plan de Paris 1937
Projet d’urbanisation de Saint-Dié 1945
Unité d’Habitation de Grandeur Conforme Marseille 1947-52
Palais de la Haute Cour de Justice Chandigarh 1955
Palais de l’Assemblée Chandigarh 1962
La main ouverte Chanidgarh 1951-65
Secrétariat Chandigarh 1958
Le Cabanon de Cap Martin 1950
Le Modulor 1945-46
Peintures/Sculptures 1950-1960
Chapelle Notre Dame de Haut (Ronchamp) 1955
Couvent de la Tourette (Evreux) 1957
Maison des Jeunes et de la Culture de Firminy 1959-65
Église de Firminy 1965