Ontmoetingen

Na tien jaar is het Concertgebouw een gerespecteerde speler geworden en schreef het zich in een internationaal netwerk in. Het gebouw van de hand van Robbrecht & Daem architecten werd geopend in 2002, het jaar waarin Brugge culturele hoofdstad van Europa was. Het blies een frisse wind doorheen de historische stad.

Filip Dujardin

De relatie tussen kunst en architectuur is een rode draad die door het gehele oeuvre van Paul Robbrecht en Hilde Daem loopt. Zij stellen dat kunst een kritische spanning aan bepaalde plekken geeft, “zonder dat het extreme beelden hoeven te zijn. Soms ontstaat er een tegenwereld. In plaats van kunst volledig te integreren, moet de architectuur het kritische beeld aanvaarden.” Dit duidt op een bijzondere samenwerking tussen de kunstenaars en de architecten los van het streven naar een Gesamtkunstwerk. In 2001 kregen de architecten de cultuurprijs van de Universiteit Leuven als waardering voor hun werk waarbij het denken over architectuur vanuit een confrontatie met de beeldende kunst gebeurt.

Voor het concertgebouw werd samengewerkt met de Belgisch schilder Raoul Dekeyser en met de helaas voortijdig gestorven kunstenaar Juan Muñoz. Andere ingrepen in het Concertgebouw gebeurden door Anouk De Clercq, Dirk Braeckman, Hanna Haaslahti, Malou Swinnen, Carl De Keyzer. Auteur-regisseur Peter Verhelst verrijkte de achterzijde van de stoelen van de concertzaal met een doorlopend tekstlint dat Brugge beschrijft zonder de naam erin te vernoemen.

“Op een dag doken ze op, zwermden uit
over de stad en nestelden zich.
We gaven ze te eten van onszelf.
Op een dag waren ze verdwenen.
‘s Nachts worden we bezocht
in onze eigen, vreemdkleurige dromen.”

(Peter Verhelst)

Annelies Vantyghem omschrijft hoe dit gedicht “vertelt over een stad waar op een dag een onvatbare invasie neerstrijkt die alle inwoners in vervoering brengt. Van tijd kristalliseren de aanwezigheden zich tot stemmen die de inwoners met sensuele fluisterpraatjes in de greep houden. Verlangen, angst, passie en desoriëntatie beheersen de stad, waar – net als in Brugge – reien, brugjes en een minnewater zijn en bootjes en koetsen voorbijglijden, en waar – net als in dit hart van het Concertgebouw – halsaders zich opspannen, kelen klanken trillen en stemmen aanzwellen tot gezangen die vertellen en alles er anders doen uitzien. Vanuit ons zitje kunnen we één of enkele tekstflarden lezen. Toch kan deze trigger – hoe minimaal ook – ons meedrijven op de stroom van een dagdroom. Wat we al dan niet lezen, gevoed door kiemen in de tekst, is het resultaat van onze verbeelding in interactie met deze literaire installatie.”

Peter Verhelst is dichter, romanschrijver, toneelauteur, theatermaker, performer… Hij hanteert een zeer zinnelijke, lichamelijke, plastische taal. Een voorbeeld hiervan is de openingszin uit ‘Memoires van een luipaard’: “Je buigt je voorover en je legt de vingertoppen op die woorden. Van links naar rechts. Traag blijf je die zin strelen tot de pels begint te knetteren.”
Peter Verhelst won tal van prijzen en is momenteel stadsdichter van Gent.

Om het tienjarig jubileum van het concertgebouw te vieren nodigen wij architect Paul Robbrecht uit in gesprek met auteur-regisseur Peter Verhelst. Over hun lezingen van het gebouw, over hun visie over architectuur, over de rol van kunst en architectuur, over hun ontmoeting komt u meer te weten in dit dubbelgesprek dat zal gemodereerd worden door Jan Florizoone.

Nadien is er de mogelijkheid tot bezoek aan tentoonstelling ‘Pacing Through Architecture’ (loopt nog tot 10 maart 2012) een coproductie van BOZAR ARCHITECTURE, A+ Belgisch tijdschrift voor architectuur, Whitechapel Gallery met steun van de Vlaamse Overheid, Tollens en Materis peintures.