Het Philips paviljoen

In 1956 gaf Philips de opdracht aan Le Corbusier een paviljoen te bouwen voor de Expo 58 in Brussel. Le Corbusier besloot om een ‘elektronisch gedicht’ te maken over de technologische ontwikkeling van de mensheid. Samen met de componist Edgar Varèse, de architect Iannis Xenakis en de cinematograaf Philippe Agostini, ontwierp hij een opzienbarend kunstwerk waarin licht, geluid, film en architectuur gecombineerd werden tot een ongekend multimediaspektakel.

Iannis Xenakis: luisteren met het hele lichaam

In 1958 werkte Iannis Xenakis, toen nog als ingenieur en architect aan de slag bij Le Corbusier, mee aan het ontwerp en de bouw van het Philipspaviljoen. Deze ongeziene synthese van ruimte, klank en beeld was één van de trekpleisters van de wereldtentoonstelling in Brussel. Hoewel Xenakis achteraf hoofdzakelijk actief was als componist van avant-garde muziek, realiseerde hij nog een reeks grote multimedia-installaties, waarin hij de principes van het Philipspaviljoen verder ontwikkelde.

Sven Sterken geeft een lezing binnen het vierdaagse evenement SURROUND in het concertgebouw te Brugge. Het Poème Electronique zal worden vertoond.
Hij is ingenieur-architect van opleiding en behaalde een doctoraat in de architectuurgeschiedenis aan de Universiteit van Gent met een monografie over het architecturale werk van Iannis Xenakis. Hij doceert architectuur- en stedenbouwgeschiedenis aan het Sint-Lucas architectuurinstituut (Brussel/Gent).
In deze lezing zal Sven Sterken illustreren hoe Xenakis, met behulp van de laatste nieuwe technologie, de muzikale luisterervaring hierbij trachtte uit te breiden tot een totale zintuiglijke onderdompeling.

Xenakis Estate/Bibliothèque nationale de France © Xenakis Estate/Bibliothèque nationale de France

Surround Happening in Concertgebouw

van 7 tot 11 november 2012

“Wie een ervaring als intens omschrijft, voegt daar niet zelden aan toe dat hij of zij er ‘middenin’ zat. En is een meeslepende, zelfs fysieke ervaring niet wat we allen nastreven bij een concertbezoek? Tijdens het festival SURROUND! wordt die droom werkelijkheid. De luisteraar komt in het midden van de klank terecht, in de kern van de zaak.
Geluid wordt tastbaar als je te midden van een symfonisch orkest een werk van architect en componist Iannis Xenakis beleeft of de structuur van een 12-stemmige mis van de renaissancecomponist Antoine Brumel hoort open- en dichtvouwen. De luisteraar wordt deel van de interactie, van de communicatie tussen de musici.
In nieuwe muziek wordt klank materie. Trillingen botsen en creëren een ruimte, muziek wordt architectuur. Fascinerende klankkunst – of het nu gaat om installaties van de beroemde Janet Cardiff of gespatialiseerde live-elektronica bij een wereldcreatie van Richard Barrett – kan de bezoeker met verstomming slaan. De luisteraar wordt de middelpuntzoekende kracht die het geluid vanuit alle hoeken naar zich toetrekt.
SURROUND! biedt u volstrekt unieke belevenissen, op de lip van de klankproductie, in het zog van de trilling, kortom in de muziek. Wie er eens geweest is, wil er nooit meer weg.”

Geluid stormt vanuit alle hoeken van het Concertgebouw op u af. Muzikanten, componisten en klankinstallaties nemen letterlijk elke meter van het Concertgebouw in, indien niet lichamelijk / materieel, dan zeker met muziek. In de nieuwe compositie van Richard Barrett omringen de luisteraars de cellist, die door middel van live-electronics en luidsprekers het publiek bespeelt. Michael Gordon bezweert de toehoorder in Timber, een werk voor zes simantra’s (houten balken met een korte droge klank rijk aan boventonen). De componist gaat in dit werk op zoek naar de extreme mogelijkheden van ritmiek en textuur. BL!NDMAN [drums] zet zijn tanden in werk van Bang on a Can-stichters Julia Wolfe en David Lang en het Acousmonium, een orkest van luidsprekers, speelt gespatialiseerde elektronische muziek.

Prijs voor een dagticket: € 20