Kortrijk Creativity Week

Het voorbije jaar toonde meer dan ooit de noodzaak om ruimte op een gelaagde manier in te zetten. In tijden van COVID-19 bleek hoe eenzijdig de vele infrastructuren van een stad maar kunnen ingezet worden bij hoge nood aan (publieke) ruimte. Kan de infrastructuur van onderwijsinstellingen ingezet worden om de stedelijke structuur te ondersteunen en een buffer te bieden in tijden van nood? Meer nog, kan onderwijs­infrastructuur dermate ontworpen worden dat het een permanente hefboom in de buurtwerking en de stedelijke omgeving vormt? Kortrijk neemt hier een voortrekkersrol en zet in op open, dynamische leeromgevingen.

Wout Maddens, schepen stadsvernieuwing Kortrijk, licht toe hoe onderwijs een drijfveer is om de stad verder te ontwikkelen.

Onderwijs maakt een belangrijk deel uit van het stedelijk leven. Het is niet alleen op de schoolbanken zitten, onderwijs maakt deel uit van het socio-educatieve leven. De ruimte die onderwijs in beslag neemt, staat in relatie tot haar omgeving. Zo ook hebben de gebouwen een immense impact of het dagelijkse reilen en zeilen van een student. Hoe reikt de campus de hand naar de stad? Hoe groeit de stad naar de campus toe? Op welke manier stimuleert de leeromgeving de gebruikers van het gebouw? Op welke manier betekent dit een hefboom naar de buurt?

Twee sprekers, Joris Hindryckx (VIVES) en Dieter Dobbelaere (HOWEST) lichten elk vanuit hun eigen context toe hoe de respectievelijke campussen zich tot de stad verhouden en vice versa. Enerzijds een campus aan de rand van de stad die naar de stad toegroeit en die de stad naar zich toetrekt, anderzijds een campus in het centrum van Kortrijk die de grenzen van haar omgeving wil overstijgen en in directe relatie met haar omwonenden staat. Beiden zien Kortrijk als creatieve stad waarbij de dimensie van de gebouwen overstegen wordt.

Tot slot getuigt Philippe Viérin over de inzichten van noA architecten bij het ontwerpen van onderwijsinstellingen in andere locaties, over de houding en samenspraak met heel wat stakeholders, bij het realiseren van een educatief gebouw ten aanzien van zijn stedelijke omgeving.

Eén van de toegelichte voorbeelden is het omvormen van een oude gevangenis in Hasselt tot Faculteit rechten voor de Universiteit Hasselt.

UHasselt


Kim Zwarts


Kim Zwarts

De Oude Gevangenis van Hasselt, die in 2005 leeg kwam te staan door de bouw van een Nieuwe Gevangenis, werd in 2007 door de Universiteit Hasselt aangekocht met de bedoeling deze te transformeren tot een nieuwe stadscampus voor de faculteit Rechten, haar rectoraat en diverse publieksdiensten. Hoe kan een gesloten, volledig ommuurd gebouw met smalle gangen en cellen worden omgevormd tot een open universiteit?

noAarchitecten gebruikt een openstaande vogelkooi als metafoor: het gebouw blijft de kenmerken van een gevangenis behouden, maar wordt opengezet om zijn nieuwe functie binnen te laten. noA koos voor het behoud van de specifieke gevangenistypologie en bewaarde zodoende grotendeels de stervormige lay-out met haar vijf vleugels en open tussenruimten. Ook de hoge koepelruimte werd in functie overgenomen en vormt, net als bij de voormalige gevangenis, het centrum van de campus. De tussenruimten werden aangewezen voor de integratie van functies als ontmoetingsplekken, auditoria en een cafetaria. De voormalige cellen werden niet verwijderd maar ingericht als studeerruimten. De ‘aftelstreepjes’ op de glazen deuren zijn een ironische verwijzing naar het verleden.
(…) Eens een afgesloten complex is de gevangenis nu een ‘open huis’ geworden, dat volgens noA dienst doet als een bijzonder forum voor de studenten, zowel voor ontmoeting, ontspanning als geconcentreerde studie.

(beschrijving gevangenis afkomstig van Prison Gear)

Deze architectuurlezing maakt deel uit van WONDER, Kortrijk Creativity Festival dat plaatsvindt op de voormalige site van Van Marcke vlakbij. Je kunt er onder meer terecht voor de expo Please, Have a Seat het nieuwe designevent van Biënnale Interieur en verschillende andere expo’s, workshops en installaties.

Meer informatie? wonderkortrijk.be