Aalto & Sibelius

Hugo Alvar Aalto Henrik (1898-1976) studeert architectuur aan de Technische Universiteit van Helsinki. Met zijn diploma op zak opent hij zijn eerste kantoor in Jyväskylä, de stad waar hij is opgegroeid. Hij trouwt met architecte Aino Marsio en het koppel begint een nauwe samenwerking.

Alvar Aalto staat voor een breuk met zijn tijdgenoten. Hij was een van de eerste en meest invloedrijke architecten van de moderne beweging in Scandinavië, die het landschap van Finland opnieuw inkleurt en een belangrijke bijdrage levert aan de geschiedenis van de architectuur en het design.

Zo wil hij de band tussen mens en natuur weer aanhalen. Hij vindt dat de architectuur een humanistisch doel moet hebben, wat hem de bijnaam ‘vader van de organische architectuur’ bezorgt. Belangrijke werken van Alvar Aalto zijn de Finlandia-hal in Helsinki, het stadhuis in Säynätsalo en de campus van de voormalige Technische Universiteit van Helsinki, die in 2010 is overgegaan in de Aalto-Universiteit. De meeste van zijn gebouwen bevinden zich door geheel Finland, maar ook daarbuiten zijn verschillende van zijn ontwerpen gerealiseerd, onder meer in Duitsland en de Verenigde Staten.

De New Yorkse wereldtentoonstelling van 1939 bracht de bekendste Finse componist Jean Sibelius (1865-1957) en architect Alvar Aalto ten minste in geest samen in een cruciale episode in de Finse geschiedenis. In Aalto’s labyrintische paviljoen klonk een opname van Sibelius’ roerende Andante Festivo, twee symbolen van een zelfverzekerde natie onder Russische dreiging. Hoewel ze elkaar nooit ontmoetten, streven ze beide hetzelfde doel na: het leven en de kunst dichter bij elkaar brengen.

Gilbert Decouvreur boeide met diverse lezingen in het verleden al meermaals het Archipelpubliek. Als architectuurhistoricus is Scandinavië bij uitstek zijn regio, die hij in alle richtingen bereisde en waar hij vaak als reisleider groepen gidste.
Op zondag 13 oktober leidt hij ons rond in het oeuvre van de Finse architect Alvar Aalto en legt hij een link met De Zwaan van Tuonela, een symfonisch gedicht van Jean Sibelius.

“Architectuur is behoudens functioneel ook draagster van betekenissen. Architectuur moet zich opnieuw affirmeren als een taal met emotionele inhoud en maatschappelijke draagwijdte, als een beeldend medium bij uitstek, waarmede de menselijke samenleving zichzelf uitdrukt en kenbaar maakt. “Architectuur is gebouwde betekenis” (Aldo Van Eyck). Inzicht in de traditie, verdieping in het erfgoed zowel van de klassieke Westerse culturen als deze van de meest uiteenlopende niet- Westerse. Enkel uit deze rijke voedingsbodem kan een architectuurtaal ontwikkeld worden met een ongewone zeggingskracht, een taal opgeladen met een grote verscheidenheid aan humaan vormpotentieel, een taal geëigend om zinrijke antwoorden te formuleren op de complexiteit van de eigentijdse opdrachten. Dit is mijn streefdoel.”

Gilbert Decouvreur

Gilbert Decouvreur (°1949)
- artistieke humaniora en architektuuropleiding aan het Hoger Sint-Lucasinstituut tussen 1965 en 1973
- stage bij architekt Jos Van Driessche in 1974 en 1975
- zelfstandig architekt tussen 1975 en 1985
- leraar architekturale vakken van het Hoger Sint-Lucasinstituut te Gent vanaf 1977 tot 2015.

Deze architectuurlezing is onderdeel van Topstukweek Sibelius in het Concertgebouw te Brugge van 9 tot 13 oktober.