Echoes of architectural traditions

META architectuurbureau Beurs-, Meeting- en Congrescentrum in Brugge

Eduardo Souto de Moura

Eduardo Souto de Moura behoeft weinig introductie. De Portugese architect wordt internationaal gevierd voor zijn carrière die in 1974 onder woelige omstandigheden begon onder architect-leermeester Álvaro Siza en in 1980 uitmondde in een eigen praktijk in zijn geboortestad Porto. Souto de Moura startte zijn professionele loopbaan met het uittekenen van kleine verbouwingen, privéwoningen in en rond de buurt van de stad. Hij behoort tot de ‘School van Porto’ waar hij, samen met Álvaro Siza (°1933) en grondlegger Fernando Távora (°1923-2005), nog steeds als belangrijkste trekker van wordt gezien.

In 1981 haalde Eduardo Souto de Moura als laureaat van een architectuurwedstrijd een van zijn eerste grote opdrachten binnen met het Centro Cultural Casa das Artes in Porto. Een gebouw dat zich onttrekt van de omgeving door een stapeling van massief graniet, een solide geheel dat lijkt alsof het er al jaar en dag staat en een ambitie vertoont de eeuwigheid in te gaan. Architecturale invloeden van Mies van der Rohe en Aldo Rossi worden er gekneed met Portugese traditie, geometrie en detaillering met lokale materialen en meesterlijke finesse.

Na Casa das Artes volgden de projecten elkaar op. Woningen werden afgewisseld met grootschalige projecten als het Casa do Cinema Manoel de Oliveira (2003, Porto) of het Braga-stadion (2003), een van Souto de Moura’s bekendste projecten, waar hij bewust de vallei links liet liggen om er in de omliggende rots een voetbaltempel uit te houwen. Of de uitrol van de Metro do Porto (1997-2005) een omvangrijk transportnetwerk waarvoor hij de architecturale identiteit ontwierp en alle bouwstenen samenbracht in een ‘Neufert-handleiding’ voor de toekomst.

Ook in België realiseerde hij op vandaag twee projecten: het Kortrijkse crematorium Uitzicht (2011), het resultaat van een Open Oproep die hij met SUM architects won, en meer recent het Beurs-, Meeting- en Congrescentrum (BMCC) in samenwerking met META architectuurbureau (2022).

Het Beurs-, Meeting- en Congrescentrum (BMCC) in Brugge door Souto de Moura en META architectuurbureau

Het gebruik van streekeigen materialen, een vormentaal die refereert naar traditie en oorsprong, ruimtes die functionaliteit als vertrekpunt nemen, zonder daarbij aan leefbaarheid en intimiteit in te boeten… De signatuur van Souto de Moura blijft, vijftig jaar na zijn eerste schetsen onder Álvaro Siza, consistent en helder, ook in Brugge. Het nieuwe Beurs-, Meeting- en Congrescentrum is puur en monumentaal, maar past – ondanks haar schaal – naadloos in in de omgeving. De transparante sokkel, gecombineerd met een massieve kroon uit roodbruine baksteen, herbergt een beurshal, auditorium, vergaderfaciliteiten, cateringruimtes en een ondergrondse fiets- en autoparking, goed voor 15390 m2 bruikbare oppervlakte.

META architectuurbureau Beurs-, Meeting- en Congrescentrum in Brugge


META architectuurbureau Beurs-, Meeting- en Congrescentrum in Brugge


Stad Brugge Beurs-, Meeting- en Congrescentrum in Brugge

Het gebouw, het resultaat van een internationale ‘design & build’-wedstrijd die in 2017 werd uitgeschreven, is de recentste toevoeging aan het hedendaags patrimonium van de stad. Het vervangt het voormalige beursgebouw dat – ooit als tijdelijke constructie – in 1967 werd ontworpen door Groep Planning en geeft een waaier aan evenementen, activiteiten en congressen een duurzaam onderkomen in de binnenstad.

Souto de Moura’s muren, romantisch, trots en subliem als ze zijn, leggen het leven niet vast, maar bieden het bescherming. Het hoeft zich er slechts aan vast te hechten. En als het leven er ooit achter verdwenen zal zijn, zullen de muren blijven staan, misschien wel onopgemerkt.”
(Van Dijk, H. in Archis, 1999, nr. 6)

Stad Brugge Beurs-, Meeting- en Congrescentrum in Brugge


Stad Brugge Beurs-, Meeting- en Congrescentrum in Brugge


Stad Brugge Beurs-, Meeting- en Congrescentrum in Brugge

Het robuuste bouwwerk bevindt zich op een boogscheut van het Concertgebouw Brugge (2002, Robbrecht & Daem architecten) en het heraangelegde ‘t Zand (2018, West 8) en maakt deel uit van een breder stadsvernieuwingsverhaal voor West-Brugge. De integratie is een monumentaal, maar bescheiden en functioneel gebouw, dat zich inpast in de korrel van de stad en met dezelfde vloeroppervlakte als zijn voorganger erin slaagt meer en kwaliteitsvollere ontmoetingsruimte (terug) te geven aan bewoner en passant.

Het nieuwe BMCC vormt de aanleiding voor een lezing door Eduardo Souto de Moura, ingeleid door META architectuurbureau, waar de architect met zicht op de torens van de stad komt vertellen over zijn praktijk en hoe dit project voor Brugge tot stand is gekomen. Met respect voor het verleden, maar vooral met blik op de toekomst, Echoes of architectural traditions.