Denemarken & Zweden

Hoewel Vlaanderen nooit met volle overtuiging in de parade heeft meegelopen, heeft het conceptualisme zijn hoogdagen nu wel achter de rug. De Nederlandse helden zijn moe en studiereizen naar Frankrijk zijn achterhaald. Vlaamse architecten en architectuurstudenten kunnen terug hun affiniteit opbouwen met onder meer de Zwitserse en Oostenrijkse ‘bouwmeesters’ die hun constructieve kunnen en gevoel voor materialiteit ter tafel spreiden. Met onze Vlaamse waardering voor ambacht kunnen we ook in Scandinavië terecht, waar wordt getoond dat leefkwaliteit alleen kan worden bereikt indien vakmanschap wordt geïntegreerd op alle ontwerpniveaus.

Een tweede belangrijk thema is de verfijnde relatie tussen architectuur en omgeving. De Denen en Zweden gebruiken het landschap om stedelijke interventies te structureren. Al dan niet nieuw ingerichte pleinen, parken en tussenruimtes zijn op een hoger niveau getild door objecten een tweede betekenislaag toe te kennen.

Het landschap heeft een grote rol gespeeld in de geschiedenis van Kopenhagen, met de verdedigingslijn als bepalende factor in de stadsontwikkeling. Het gevolg was een militaire en een burgerstad in en aan een groot watergebied. Prijsvragen over wat nu te doen met de historische stad en een leeggelopen havengebied zijn gewonnen door inzenders die de strategie hanteren van revitalisatie door subtiele puntsgewijze invullingen. Soms wordt zelfs geen bebouwing meer aangegeven, maar elementen die het landschap structureren zoals bossen, parken en kanalen. De winnaars gebruiken het landschap als structuur, waarbij de rol van het waterfront bepalend is. Een nieuw concept, met als centrale element het contact en het contrast tussen stad en zee, moet zowel Kopenhagen als Malmö weer impact geven.

De ‘noordelijke architectuur’ kenmerkt zich door een integratie op alle niveaus en een ondogmatische houding tegenover architectuur. Deze integratie verloopt van groot – het verweven van landschap in urbane gebieden – tot het kleinere schaalniveau -de aandacht voor architecturale details.

De oriëntatie van de sociale woningbouw naar de haven en de blokbehandeling – die met kleine maten grote effecten sorteren -, het directe en indirecte lichtgebruik, de combinatie van open en intieme ruimtes en het interieur dat het exterieur reflecteert, zijn elementen die onze Vlaamse gedachtengang over architectuur op een positieve manier kunnen beïnvloeden.

Reisbegeleiders: Dominique Pieters, Andie Decock & Frederik Tomme