Passage to India

“Chandigarh sera la ville d’arbres, de fleurs et d’eau, de maisons aussi simples que celles du temps d’Homère et de quelques splendides édifices du plus haut modernisme. (…)”
Le Corbusier

Fondation le Corbusier Le Corbusier travelling in India

1950, Parijs.
Op een zomermorgen valt een brief in de bus, rue de Sèvres 35 , met als afzender Government of Punjab, India. Het korte bericht kondigt de komst aan van twee mandatarissen met als opdracht een team van Europese architecten samen te stellen om een totaal nieuwe stad te ontwerpen 250 km ten noorden van New Delhi.
Vijf maanden later, op een koude en grauwe novemberdag, stappen de heren P.N. Thapar en P.L. Varma het bureau van Le Corbusier in Parijs binnen. De 63 jarige Corbu begroet hen weinig hartelijk. Hij maakt duidelijk dat hij niet naar India zal verhuizen en dat de nieuwe stad in Parijs zal worden getekend.
Voor die ontmoeting met de meester was de scepsis van Thapar en Varma al groot. Ze hadden de Unité d’Habitation in Marseille bezocht en twijfelden over de onderliggende ideeën voor een land als India. De stugge ontmoeting had de onzekerheid nog versterkt. Ze verlieten Parijs en reisden verder naar Engeland.
In Londen ontmoeten ze Edwin Maxwell Fry en Jane Beverly Drew. Daar polsen ze naar de mogelijkheid om het basisidee voor Chandigarh van de Amerikaanse architect Mayer verder uit te werken.
Maar Thapar en Varma hadden ook, ondanks alle twijfel en onzekerheid, het ronduit vernieuwende potentieel van Le Corbusier en zijn baanbrekende urbanistische visie gezien. Ze vragen Fry wat hij voelt voor het idee om met Le Corbusier in een team samen te werken. De Engelsman antwoordt: “Honour and glory for you, and an unpredictable portion of misery for me.” Maar hij was bereid de ellende te ondergaan in ruil voor de mogelijke eer.
Twee dagen later – het is een zondagmorgen om 9.30 u − zitten Fry, Drew, Thapar, Varma en Le Corbusier samen in Parijs en een overeenkomst wordt getekend. De workaholic Le Corbusier kon een zondagmorgen wel smaken: “Hij hield van India omdat − in tegenstelling tot Frankrijk − het een land was waar men zeven dagen in een week werkte.”

Vrij naar LE CORBUSIER (A LIFE) van Nicholas Fox Weber.

Architectuurreis naar India

Chandigarh was de aanzet voor de architecturale zoektocht van Archipel doorheen een deel van ‘het Indiase subcontinent’. Wat na die zoektocht blijft en beklijft, is het gevoel ‘essentie’ te hebben ontdekt. Architecturale, culturele en menselijke essentie. Het gevoel ook van: “Open your eyes! Look around you!” Een cultuurschok. Het wordt geen toeristische reis. Een belangrijk deel van onze tijd gaat naar steden die in reisgidsen niet of nauwelijks aan bod komen, zoals bv. Ahmedabad. Misschien wel het mooiste huis van Le Corbusier gezien daar.
We wandelen in verwondering doorheen een land met een geschiedenis, een wervelende massa, een hectische dynamiek, felle kleuren en geuren, schrijnende armoede naast wansmakelijke rijkdom, levend verleden en bevreemdende toekomst, verkeerschaos en lawaai. We komen in Mumbai en Delhi, Ahmedabad en Chandigarh, en we zien uiteraard de Taj Mahal. We zien zowel historische gebouwen als historisch modernisme en hedendaags werk. We zien werk van Le Corbusier, Louis Kahn, Charles Correa, Studio Mumbai, Balkrishna Doshi, Matharoo, Bimal Hasmukh Patel, Sir Edwin Lutyens, Raj Rewal, Joseph Allen Stein, Aditya Prakash… Te veel om te onthouden.
Maar vooral, we zien een wereld.

Wim Supply

Er ging een tweede reis door van 30 maart tot 16 april
Reisbegeleiders: reis februari: Wim Supply & Arnout Fonck; reis april: Bruno Vanbesien, Géry Vandenabeele & Wim Supply