Oscar Niemeyer

Oscar Ribeiro de Almeida Niemeyer Soares Filho (°Rio de Janeiro, 15 december 1907 – †Rio de Janeiro, 5 december 2012) was een Braziliaans architect, hij won de Pritzkerprijs in 1988

Niemeyer werd geboren in een straat die later naar zijn grootvader Ribeiro de Almeida werd vernoemd. Hij bracht zijn jeugd door als een typische jonge “Carioca” uit die tijd: als een zorgeloze levensgenieter. Hij rondde zijn middelbare school af toen hij 21 jaar was en trouwde op deze leeftijd met Annita Baldo, een dochter van Italiaanse emigranten uit Venetië. Met haar kreeg hij een dochter: Anna Maria Niemeyer. Eenmaal getrouwd, voelde hij de last van verantwoordelijkheid en hij besloot verder te studeren.

Hij begon te werken in het grafisch bedrijfje van zijn vader en hij schreef zich in op de “Escola Nacional de Belas Artes”, waar hij in 1934 afstudeerde als ingenieur in de architectuur. In die tijd had hij financiële moeilijkheden, maar desondanks besloot hij om onbezoldigd te werken bij het architectenbureau van Lucio Costa en Carlos Leão. Hij zette vraagtekens bij de architectuur die hij in de Braziliaanse straten tegenkwam en hoopte dat hij hierop bij deze architecten antwoorden zou vinden.

In 1945 begon hij als architect enige naam op te bouwen. Hij werd toen lid van de Braziliaanse Communistische Partij. Niemeyer was een kind uit de tijd van de Russische Revolutie, een jonge idealist tijdens de Tweede Wereldoorlog en overleefde de Koude Oorlog. Toen in 1964 het leger de macht overnam en de democratie plaatsmaakte voor de dictatuur, ging Niemeyer in ballingschap naar Frankrijk, al schertste de Braziliaanse minister van Luchtvaart dat “hij beter naar Moskou had kunnen vluchten”.

Hij was een van de belangrijkste architecten binnen de moderne architectuur en was een pionier in het gebruik van de mogelijkheden van het gewapend beton. Hoewel hij een aanhanger was van het functionalisme, had zijn oeuvre niet de kille en blokkerige uitstraling die door de postmodernisten zo werd bekritiseerd. Door de dynamische vorm en sensuele rondingen van zijn gebouwen wordt Niemeyer soms eerder een beeldhouwer genoemd dan een architect – soms bedoeld uit bewondering, soms bedoeld als kritiek. Hij was tot het eind van zijn leven actief als architect.